Otrzymanie od kogoś prezentu jest bardzo przyjemne. Kiedy jednak przetłumaczysz słowo "prezent" z języka romantycznego na urzędowy, otrzymasz słowo "darowizna" a od darowizny, podobnie zresztą jak od każdej formy przekazania majątku, należy zapłacić podatek. Zanim zdążysz się wystraszyć, przeczytaj ten artykuł. Jest duża szansa, że zawarte w nim informacje Cię uspokoją, bo od podatków są zwolnienia i ulgi. Może okazać się, że jednak nie będziesz musiał nic płacić. Przeczytaj, sprawdź i upewnij się — podatki to zbyt poważna sprawa, by opierać się na przypuszczeniach.
Zgodnie z artykułem 888 Kodeksu Cywilnego "darowizna to forma umowy, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku". Mówiąc wprost, darowizna jest sposobem przekazania komuś pieniędzy, rzeczy, nieruchomości lub innej wartości, bez oczekiwania zapłaty i innego świadczenia zwrotnego. Nie musi mieć postaci materialnej, może być na przykład prawem do czegoś.
Jeśli osoba obdarowana wyrazi zgodę na przyjęcie darowizny, powinna zapłacić należny podatek. Nie ma znaczenia, czy darowane zostały pieniądze, czy rzecz, którą dopiero trzeba wycenić.
Podatek, który trzeba zapłacić, zależy od kilku czynników, z których najważniejsza jest wartość darowizny i relacja między darczyńcą i obdarowanym. Na szczęście nie trzeba płacić podatku od darowizny, którą otrzymało się od rodziców, ale takich wyjątków jest niewiele.
Nie ma jednej stałej stawki podatku od spadków i darowizn. Może on się mieścić w zakresie od 3 do 20%, a jego dokładna wartość zależy od tego, do jakiej grupy należą osoby, które zawarły umowę darowizny. Prawo polskie dzieli relacje, które łączą ludzi na 3 grupy według bliskości wynikającej z pokrewieństwa. Ogólna zasada, zgodna z naturalnym odczuciem mówi, że im bliższe pokrewieństwo, tym niższy podatek od przekazywanego sobie majątku.
W celu dokonania dokładnego wyliczenia należnego podatku należy najpierw od wartości wynikającej z umowy darowizny odjąć kwotę wolną od podatku. Kwoty te są różne dla różnych grup podatkowych, podobnie, jak różna jest skala podatku dla każdej z nich
Do pierwszej grupy podatkowej należą małżonkowie, zstępni i wstępni (czyli rodzice i dzieci, wnukowie, dziadkowie itd.), pasierbowie, zięć i synowa, rodzeństwo, ojczym i macocha oraz teściowie. To grupa ludzi o najbliższym stopniu pokrewieństwa. Kwota zwolniona od podatku w tej grupie jest najwyższa i wynosi (w 2022 roku) 9637 zł.
Od nadwyżki ponad kwotę wolną w tej grupie należy zapłacić podatek od 3 do 7%
Do drugiej grupy podatkowej zaliczają się zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków i małżonkowie innych zstępnych.
W tej grupie kwota wolna została ustalona na 7276 zł, a podatek mieści się w granicach od 7 do 12%.
Do trzeciej grupy podatkowej należą wszyscy pozostali darczyńcy i obdarowani. Kwota wolna wynosi 4902 zł, a podatek do zapłaty ma wysokość od 12 do 20%.
Wszystkie koszty związane z darowizną zawsze ponosi obdarowany. Dotyczy to zarówno podatku od spadków i darowizn, jak i podatku VAT (jeśli należy go odprowadzić). Należy pamiętać o tym również wtedy, gdy chce się komuś przekazać darowiznę, szczególnie w formie niepieniężnej – obdarowany będzie musiał od wartości darowizny odprowadzić do urzędu skarbowego należny podatek.
Jak wcześniej wspomniano, istnieją zwolnienia od podatku od darowizny. Dotyczy to przede wszystkim osób z najbliższej rodziny (osób z pierwszej grupy podatkowej). Co istotne, mimo zwolnienia z podatku ciągle należy zgłosić rzeczy nabyte w formie darowizny do urzędu skarbowego.
Po dokładnym wyliczeniu kwoty należnego podatku (najlepiej skonsultować sprawę z właściwym prawnikiem) należy złożyć u naczelnika właściwego urzędu skarbowego wypełniony formularz zeznania podatkowego. Darowizna nieruchomości powinna zostać potwierdzona w formie aktu notarialnego. Umowa darowizny (a właściwie jej kopia) powinna zostać dołączona do złożonego zeznania.
Podatek można zapłacić w kasie urzędu lub przelewem na właściwe konto (warto o to zapytać przy składaniu zeznania).
Bez względu na to, czy od uzyskanej darowizny trzeba zapłacić podatek, samą darowiznę trzeba zgłosić nie później niż 6 miesięcy od daty jej otrzymania. Jeśli darowizna nie zostanie zgłoszona, mogą z tego wyniknąć konsekwencje tym poważniejsze, im wyższa jest wartość darowizny.
Od niezgłoszonej darowizny może zostać naliczone opodatkowanie w wysokości 20%, do którego może zostać doliczona kara za odpowiedzialność karno-skarbową. Na szczęście, niezgłoszona darowizna przedawnia się po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin opłacenia podatku od niej.
Zyskaj wiedzę na temat obrotu i inwestowania w nieruchomości. Zero spamu. Konkretne informacje prosto na Twoją skrzynkę.
